کوررنگی
کوررنگی در سال ۱۷۹۴ توسط شیمیدانی بنام جان دالتون، که خود به آن مبتلا بود کشف شد، با این حال علت آن تنها با پیشرفت علم ژنتیک در قرن بیستم مشخص شد. این اختلال به افتخار کاشف آن دالتونیسم نیز نامیده میشود. هرچند که نام علمي آن Dyschromatopsia مي باشد.
کوررنگی انواع مختلفی دارد که رایجترین آن عدم توانایی در تشخیص رنگ قرمز و سبز از یکدیگر است. عدم تشخیص هیچ یک از رنگها یکی از گونههای بسیار نادر کوررنگی است که در آن فرد اشیاء را سیاه و سفید میبیند. کوررنگی در بین مردان بسیار رایجتر از زنان میباشد تقریباً از هر صد نفر مرد هشت نفر و از هر دویست نفر زن یکی به آن مبتلا است.
علت کوررنگی:
در چشم ۳ نوع سلول مخروطي وجود دارد که داراي رنگدانه های متفاوتي هستند. سلولهاي مخروطي وقتي فعال مي شود که رنگدانه هایشان نور را جذب کند. هرگونه اختلالي در اين سلول ها و ساز و کار آن ها و همچنین کم بودن تعداد آن ها ممکن است به ايجاد يکي از انواع کوررنگي منجر شود.
کوررنگي يک بيماري ارثي وابسته به کروموزوم X مغلوب است که در مردان بيشتر ديده مي شود و تقريبا هميشه از مادر به پسر به ارث مي رسد.(توضيح: زنان دو کروموزوم X و مردان يک کروموزوم Xو يک کروموزوم Y دارند. در بيماري هاي وابسته به کروموزوم X مغلوب در زنان بايد هر دو کروموزوم X معيوب باشد تا بيماري رخ دهد. اگر يک کروموزوم X معيوب باشد، بيماري رخ نمي دهد ولي قابل انتقال به فرزندان است. در مردان معيوب بودن تنها کروموزوم X سبب بيماري مي شود.بنابراين، فردي که مبتلا به کوررنگي است، مادرش يا مبتلا به کوررنگي است و يا ناقل بيماري.) در اين اختلال کروموزومي سلول هاي مخروطي در شبکيه که مسئول درک رنگ هستند دچار اختلال مي شوند و به همين دليل بيمار رنگ ها را درست تشخيص نمي دهد (نوع مادرزادی).
کوررنگي ممکن است بر اثر بيماري هاي عصب بينايي يا شبکيه نيز رخ دهد. در اين موارد، فقط چشمي که مشکل دارد دچار کوررنگي مي شود و بيماري در طول زمان تشديد مي شود به طوري که ممکن است تبديل به کوررنگي کامل شود که در آن بيمار ديد خاکستري دارد. اين بيماران معمولا در تشخيص رنگ آبي و زرد مشکل دارند (نوع اکتسابی).
تشخیص کوررنگی:
اگر در تشخیص اینکه جسمی قرمز است یا سبز، و یا آبی است یا زرد دچار مشکل می شوید این اصلی ترین علامت کوررنگی است. بر خلاف تصور عامه، دید افراد کور رنگ به ندرت خاکستری است.در این صورت به اپتومتریست و چشم پزشک برای معاینه باید مراجعه نمایید تا با انجام تستهای مربوطه شما را مورد معاینه قرار دهند.
اهمیت تشخیص کوررنگی:
تشخیص زودرس کوررنگی می تواند مانع بروز مشکلات آموزش در کودکان مدرسه رو شود. دانش فرد از مشکل خود می تواند در تصمیم وی برای آینده و رشته تحصیلی و شغلی نقش بسزایی داشته باشد. زیرا اجازه تحصیل و کار در بعضی از مشاغل مانند خلبانی ، بعضی از انواع رشته های جراحی وجود ندارد و فرد می تواند برای آینده خود تصمیم بهتری بگیرد و با ناکامی مواجه نشود.
همچنین با داشتن این آگاهی فرد می تواند خود را با شرایط بیشتر وفق دهد و راهکارهایی برای مشکل خود پیدا کند به عنوان مثال می تواند به جای تشخیص چراغ راهنما در حین رانندگی ترتیب قرار گیری رنگ ها را به خاطر بسپارند.
درمان:
به طور کلي درمان خاصي وجود ندارد اگرچه بيمار مي تواند از فيلترهاي رنگي يا لنزهاي تماسي براي تشخيص بهتر رنگ ها استفاده کند. معاینه کننده اغلب براي بيمار يک لنز تماسي با رنگ قرمز(red filter contact lens) تجويز مي کنند که روي چشم بيمار قرار داده مي شود اين لنز به بيمار اجازه مي دهد که از پس تست هاي خاصي که براي به دست آوردن شغل خاصي است، به خوبي بر بيايد. تاثير گذاشتن اين لنزها مانند استفاده از عينک هاي سبز- قرمز ۳ بعدي است.